Mimo że strach jest wpisany w naturalny stan emocjonalny każdego człowieka i pojawia się ze stresem, zmartwieniem czy przewidywaniem niebezpieczeństwa, to jednak u niektórych powoduje zaburzenia lękowe. W moim gabinecie zajmuję się pacjentami m.in. z tego rodzaju problemami.
Kiedy strach zaczyna mieć paraliżujący wpływ na życie danej osoby, powoduje uporczywe i nieadekwatne do okoliczności stany, pojawią się zaburzenia lękowe. Są efektem bardzo silnego cierpienia psychicznego, które w znaczący sposób obniża komfort codziennego funkcjonowania. Jeśli m.in. uczucie przytłoczenia, przerażenia, trudności w uspokojeniu się, objawy cielesne (np. ból żołądka) narastają, a nie mają uzasadnionej przyczyny, warto skonsultować te problemy ze specjalistą. W moim gabinecie pacjenci poznają przyczyny tych stanów. A dzięki doświadczeniu i wiedzy mogę zapewnić im odpowiednie wsparcie psychoterapeutyczne w tym zakresie.
Rodzaje zaburzeń lękowych
Do najpowszechniejszych zaliczane są uogólnione zaburzenia lękowe (inaczej – zespół lęku uogólnionego). Najczęściej towarzyszą osobom cierpiącym na depresję lub choroby psychiczne. Objawiają się one ciągłym zamartwianiem oraz przesadnym strachem przed katastrofą lub obawą o zdrowie.
Wśród innych najczęściej występujących zaburzeń lękowych są m.in.:
- fobia społeczna – osoby na nią cierpiące odczuwają silną obawę przed oceną innych, boją się krytyki, upokorzenia czy zawstydzenia;
- fobie specyficzne – w tym przypadku lęk i wyolbrzymione poczucie strachu dotyczy konkretnych sytuacji i obiektów. Może to być strach np. przed zwierzętami, burzą, stomatologiem, bólem, wysokością, zamkniętymi pomieszczeniami (klaustrofobia),
- zaburzenia obsesyjno-kompulsywne (OCD) – objawiają się częstym wykonywaniem tej samej czynności (kompulsją) oraz powtarzającymi się myślami (obsesją),
- zespół stresu pourazowego (PTSD) – następuje na skutek doświadczeniu traumatycznego wydarzenia, np. znęcania psychicznego, fizycznego, wypadku, wojny.
Do innych zaliczają się także zespół lęku panicznego – czyli nagłych napadów (bez żadnych powodów) strachu, któremu towarzyszy uczucie zbliżającego się nieszczęścia z odczuciami płynącymi z ciała np. szybsze bicie serca, trudności w oddychaniu, ból brzucha, nudności, drętwienia czy zawroty głowy.
Jakie są objawy zaburzeń lękowych?
Poszczególne przypadki zaburzeń lękowych mogą różnić się objawami, ale część jest wspólna m.in.:
- uczucie strachu,
- nadmierny i przedłużający się niepokój,
- wewnętrzne napięcie i rozdrażnienie,
- trudności z uspokojeniem się i z koncentracją,
- problemy ze snem.
Ponadto pojawią się symptomy somatyczne w postaci np. zawrotów głowy, kołatania serca, suchości w ustach, szybkiego i płytkiego oddechu, nadmiernego pocenia się, napięcia mięśni, bóli brzucha, nudności.
Zaburzenia lękowe – przykładowe przyczyny
Do nich zalicza się m.in.:
- stresujące wydarzenia – u bardziej wrażliwych osób takie sytuacje jak np. zmiana miejsca zamieszkania lub pracy, ciąża, doświadczenie przemocy słownej, seksualnej lub fizycznej, rozwód powodują długotrwałe konsekwencje,
- problemy – finansowe, rodzinne, zawodowe itd.,
- uwarunkowania genetyczne – różnego rodzaju zaburzenia psychiczne mogą być dziedziczne,
- osobowość – niektóre cechy takie jak np. perfekcjonizm, nasilona potrzeba kontroli, niska samoocena, nadmierna wrażliwość mogą predysponować do nadmiernej lękliwości,
- choroby somatyczne – np. serca, hormonalne, cukrzyca, tarczyca, astma bywają podłożem wyzwalającym lęk,
- zażywanie substancji psychoaktywnych – mogą wyzwalać lęk, zwłaszcza gdy efekty ich zażycia ustępują.
Na zaburzenia lękowe wpływają także wychowanie i czynniki środowiskowe, w tym niestabilne i nieprzewidywalne relacje z bliskimi w dzieciństwie.
Diagnozowanie i leczenie zaburzeń lękowych
Ich rozpoznanie odbywa się na podstawie wywiadu dotyczącego m.in. codziennych czynności, objawów. W leczeniu zaburzeń lękowych stosuje się różne metody, w tym terapię EMDR, która pozwala na odnalezienie źródeł lęku i przetworzenie traumatycznych sytuacji tak, by były neutralne emocjonalnie i nie budziły już lęku. Przekłada się to na zwiększenia poczucia bezpieczeństwa i dobrostanu. Oprócz tego pomocna jest farmakoterapia, psychoedukacja czy tzw. metody samopomocowe.
Jeśli chodzi o zaburzenia lękowe, to w ich leczeniu w moim gabinecie w Warszawie dopasowuję narzędzia i metody pracy do każdego pacjenta i nie zamykam się w tylko w jednym nurcie psychologicznym.