Mimo że strach jest wpisany w naturalny stan emocjonalny każdego człowieka i pojawia się ze stresem, zmartwieniem czy przewidywaniem niebezpieczeństwa, to jednak u niektórych powoduje zaburzenia lękowe. W moim gabinecie zajmuję się pacjentami m.in. z tego rodzaju problemami.

Kiedy strach zaczyna mieć paraliżujący wpływ na życie danej osoby, powoduje uporczywe i nieadekwatne do okoliczności stany, pojawią się zaburzenia lękowe. Są efektem bardzo silnego cierpienia psychicznego, które w znaczący sposób obniża komfort codziennego funkcjonowania. Jeśli m.in. uczucie przytłoczenia, przerażenia, trudności w uspokojeniu się, objawy cielesne (np. ból żołądka) narastają, a nie mają uzasadnionej przyczyny, warto skonsultować te problemy ze specjalistą. W moim gabinecie pacjenci poznają przyczyny tych stanów. A dzięki doświadczeniu i wiedzy mogę zapewnić im odpowiednie wsparcie psychoterapeutyczne w tym zakresie.

Rodzaje zaburzeń lękowych

Do najpowszechniejszych zaliczane są uogólnione zaburzenia lękowe (inaczej – zespół lęku uogólnionego). Najczęściej towarzyszą osobom cierpiącym na depresję lub choroby psychiczne. Objawiają się one ciągłym zamartwianiem oraz przesadnym strachem przed katastrofą lub obawą o zdrowie.

Wśród innych najczęściej występujących zaburzeń lękowych są m.in.:

  • fobia społeczna – osoby na nią cierpiące odczuwają silną obawę przed oceną innych, boją się krytyki, upokorzenia czy zawstydzenia;
  • fobie specyficzne – w tym przypadku lęk i wyolbrzymione poczucie strachu dotyczy konkretnych sytuacji i obiektów. Może to być strach np. przed zwierzętami, burzą, stomatologiem, bólem, wysokością, zamkniętymi pomieszczeniami (klaustrofobia),
  • zaburzenia obsesyjno-kompulsywne (OCD) – objawiają się częstym wykonywaniem tej samej czynności (kompulsją) oraz powtarzającymi się myślami (obsesją),
  • zespół stresu pourazowego (PTSD) – następuje na skutek doświadczeniu traumatycznego wydarzenia, np. znęcania psychicznego, fizycznego, wypadku, wojny.

Do innych zaliczają się także zespół lęku panicznego – czyli nagłych napadów (bez żadnych powodów) strachu, któremu towarzyszy uczucie zbliżającego się nieszczęścia z odczuciami płynącymi z ciała np. szybsze bicie serca, trudności w oddychaniu, ból brzucha, nudności, drętwienia czy zawroty głowy.

Jakie są objawy zaburzeń lękowych?

Poszczególne przypadki zaburzeń lękowych mogą różnić się objawami, ale część jest wspólna m.in.:

  • uczucie strachu,
  • nadmierny i przedłużający się niepokój,
  • wewnętrzne napięcie i rozdrażnienie,
  • trudności z uspokojeniem się i z koncentracją,
  • problemy ze snem.

Ponadto pojawią się symptomy somatyczne w postaci np. zawrotów głowy, kołatania serca, suchości w ustach, szybkiego i płytkiego oddechu, nadmiernego pocenia się, napięcia mięśni, bóli brzucha, nudności.

Zaburzenia lękowe – przykładowe przyczyny

Do nich zalicza się m.in.:

  • stresujące wydarzenia – u bardziej wrażliwych osób takie sytuacje jak np. zmiana miejsca zamieszkania lub pracy, ciąża, doświadczenie przemocy słownej, seksualnej lub fizycznej, rozwód powodują długotrwałe konsekwencje,
  • problemy – finansowe, rodzinne, zawodowe itd.,
  • osobowość – niektóre cechy takie jak np. perfekcjonizm, nasilona potrzeba kontroli, niska samoocena, nadmierna wrażliwość mogą predysponować do nadmiernej lękliwości,
  • choroby somatyczne – np. serca, hormonalne, cukrzyca, tarczyca, astma bywają podłożem wyzwalającym lęk,
  • zażywanie substancji psychoaktywnych – mogą wyzwalać lęk, zwłaszcza gdy efekty ich zażycia ustępują.

Na zaburzenia lękowe wpływają także wychowanie i czynniki środowiskowe, w tym niestabilne i nieprzewidywalne relacje z bliskimi w dzieciństwie.

Diagnozowanie i leczenie zaburzeń lękowych

Ich rozpoznanie odbywa się na podstawie wywiadu dotyczącego m.in. codziennych czynności, objawów. W leczeniu zaburzeń lękowych stosuje się różne metody, w tym terapię EMDR, która pozwala na odnalezienie źródeł lęku i przetworzenie traumatycznych sytuacji tak, by były neutralne emocjonalnie i nie budziły już lęku. Przekłada się to na zwiększenia poczucia bezpieczeństwa i dobrostanu. Oprócz tego pomocna jest farmakoterapia, psychoedukacja czy tzw. metody samopomocowe.

Dlaczego warto diagnozować zaburzenia lękowe?

Zaburzenia lękowe to poważne wyzwanie zdrowotne, dotykające miliony ludzi na świecie, dlatego wczesna diagnoza jest kluczowa, umożliwiając szybkie wdrożenie terapii, co znacząco poprawia jakość życia pacjentów. Nieleczone problemy lękowe prowadzą do poważnych konsekwencji zdrowotnych, zarówno fizycznych, jak i psychicznych. Mogą przyczynić się do chorób serca, nadciśnienia czy zaburzeń snu. Długotrwały stres osłabia układ odpornościowy, zwiększając ryzyko infekcji. Z psychologicznego punktu widzenia nieleczony lęk może prowadzić m. in do depresji czy zaburzeń odżywiania, a także negatywnie wpływać na życie społeczne i zawodowe. Wczesna diagnoza pozwala uniknąć tych skutków, umożliwiając szybszy powrót do zdrowia, dlatego ważne jest, aby społeczeństwo było świadome problemu zaburzeń lękowych.

Poprawa jakości życia pacjentów z zaburzeniami lękowymi

Wczesne rozpoznanie zaburzeń lękowych jest kluczowe dla poprawy jakości życia pacjentów, a odpowiednie leczenie pozwala lepiej radzić sobie z trudnościami, co przekłada się na lepsze relacje społeczne i zawodowe. Poprawa jakości życia korzystnie wpływa nie tylko na osobę dotkniętą problemem, ale także na jej bliskich. Wczesna diagnoza umożliwia szybsze działania terapeutyczne, co pozwala odzyskać kontrolę nad swoim życiem. Prewencja poważniejszych problemów psychicznych to kolejny istotny aspekt wczesnej diagnozy zaburzeń lękowych. Szybkie rozpoznanie i leczenie mogą zapobiec rozwojowi kolejnych zaburzeń, takich jak depresja czy zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne, dzięki czemu, pacjenci mają większą szansę na utrzymanie zdrowia psychicznego oraz uniknięcie długotrwałych konsekwencji. Zaburzenia lękowe mają znaczący wpływ na relacje międzyludzkie. Osoby z zaburzeniami lękowymi często napotykają trudności w nawiązywaniu oraz utrzymywaniu kontaktów, dlatego właściwa diagnoza i terapia mogą poprawić komunikację, co prowadzi do większego zrozumienia i wsparcia ze strony bliskich.

Jeśli chodzi o zaburzenia lękowe, to w ich leczeniu w moim gabinecie w Warszawie dopasowuję narzędzia i metody pracy do każdego pacjenta i nie zamykam się w tylko w jednym nurcie psychologicznym.